Sayın Şirket Yetkilileri

4842 sayılı Kanunun 25'inci maddesi ile Vergi Usul Kanununa mükerrer 290'ıncı madde eklenerek, finansal kiralama konusu ilk kez vergi mevzuatına alınmıştır.

Yapılan düzenlemede;

finansal kiralama

kira ödemesi

kira ödemesinin bugünkü değeri

kiralama faiz oranı

konuları tarif edilerek, finansal kiralama işlemlerinde, finansal kiralamaya konu olan iktisadi kıymet ile sözleşmeden doğan hak, borç ve alacakların değerleme esasları belirlenmiştir.

Finansal kiralamanın tarifi 10.06.1985 tarih ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununda dahi yapılmamış olup, ilk kez 4842 sayılı Kanunla finansal kiralama konusuna açıklık getirilmiştir.

Finansal Kiralamanın Tarifi

Kanunda finansal kiralama, bir iktisadi kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan tüm riskler ile yararların kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralama olarak tarif edilmiştir.

Görüldüğü gibi; finansal kiralanmada kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip - devredilmemesinin önemi yoktur. Ancak, finansal kiralama olarak dikkate alınacak işlemler Kanunda belirlenmiş olup, aşağıda gösterildiği gibi bir iktisadi kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi, finansal kiralama olarak kabul edilmektedir.

Finansal Kiralama Sayılan İşlemler

İktisadi kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi

Kiracıya, kira süresi sonunda rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması

Kiralama süresinin iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün % 80'inden daha büyük bir bölümünü kapsaması

Sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinin toplamının iktisadi kıymetin rayiç bedelinin % 90'ından daha büyük bir değeri oluşturması

hallerinden herhangi birinin varlığı durumunda, kiralama işlemi finansal kiralama olarak kabul edilecektir.

Doğal kaynakların araştırılması veya kullanılmasına yönelik kiralama sözleşmeleri ile sinema filmleri, video kayıtları, patentler, kopyalama hakları gibi kıymetlerle ilgili lisans sözleşmeleri bu madde kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Arazi, arsa ve binalarla ilgili kiralama sözleşmeleri sadece, sözleşmede kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devri öngörülmüşse veya kiracıya kira süresi sonunda kiralama konusu gayrimenkulu düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınmışsa bu madde kapsamında değerlendirilecektir.

Finansal Kiralamada Değerleme Hükümleri ve 01.07.2003 Tarihi

4842 sayılı Kanunun 25'inci maddesi, 01.07.2003 tarihinden itibaren yapılacak kiralama işlemleri için yürürlüğe girmekte olup, bu tarihten itibaren yapılacak kiralama işlemlerinde; kiracı

faturada yer alan kiralama bedelini doğrudan gider olarak kayıtlarına almayıp, sözleşme tutarının iktisadi kıymet bedeline isabet eden kısmını iktisadi kıymetin kullanma hakkı olarak aktifleştirecek, yeniden değerleme ve amortismana tabi tutacak,

bilançonun aktifinde yer alan bu tutar kadar da bilançonun pasifinde borçlanacaktır.

Kiracı tarafından yapılan kira ödemeleri; borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılarak, kayıtlara alınacaktır.

Bu madde kapsamında değerlenen borç ve alacak tutarları ise reeskonta tabi tutulamayacaktır.

4842 sayılı Kanunla getirilen yeni uygulamayla, doğrudan gider yazma imkanı ortadan kalkmakta, bunun yanında finansal kiralama işlemlerinin kiracının bilançosuna yansıtılmasına olanak sağlanmaktadır.

24.04.2003 tarihinde yayımlanan 4842 sayılı Kanunun 25'inci maddesi 01 Temmuz 2003 tarihinden itibaren imzalanan finansal kiralama sözleşmelerine uygulanacak olup; Müşavirliğimiz, Maliye Bakanlığı'nın uygulamaya yön verecek Tebliği yayımlamasını beklemektedir.

Saygılarımızla

Gaziantep, 25.06.2003